ارس که در شمال غربی ایران قرار دارد، یکی از بکرترین مناطق ایران برای سفر است. منطقه آزاد ارس با وجود جاذبه های طبیعی و تاریخی زیادی که دارد امسال نیز میزبان گردشگران نوروزی بود.

ساحل رودخانه ارس از جلفا تا خداآفرین کشیده شده، کوه هایش سرسبز و سر به فلک کشیده، دشت هایش زیبا، رودهایش خروشان، جنگل هایش انبوه، حیات وحشش کم نظیر و گردشگرانش با فرهنگ و میزبانانش میهمان نواز، اینها همه توصیفی هستند از سرزمین زیبایی ها یعنی منطقه آزاد ارس.



منطقه آزاد ارس کجاست؟

منطقه آزاد ارس 51 هزار هکتار وسعت دارد و با جمهوری های ارمنستان، آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان همسایه است.

آب و هوای مناسب و پوشش گیاهی متنوع شامل نی زار، بوته زار، درختچه های گز و انار، افرا و نسترن، بید، زرشک، گردو، گیاهان مرتعی و دارویی توجه هر گردشگری را برای سفر به این منطقه جلب می کند. در دشت های این منطقه زیبا حیواناتی چون آهو، مارال، قوچ، میش، بز، پلنگ و خرس قهوه ای در سرزمین زیبایی ها می تازند و سیاه خروس، کبک، عقاب طلایی، اردک، حواصیل، اگرت و بوتیمار، قرقاول، طرلان و بالابان در پستی و بلندی زمین سبزش می خرامند.

شهری در ایتالیا به نام «سورنتو» وجود دارد که مردم آن بدون خوردن لیموترش، روز را به شب نمی رسانند.

یک شهروند سورنتویی به خبرنگار صدا و سیما در ایتالیا گفت: لیمو میوه زندگی است و همیشه بخش ثابتی از غذای روزانه ما را تشکیل می‌دهد.

بسیاری از مردم این شهر ساحلی که در جنوب ایتالیا است، لیمو ترش را نه فقط به عنوان چاشنی غذا بلکه به عنوان یک میوه در طول روز می‌خورند.

یک باغدار در این باره گفت: تولید لیمو ترش ما در این منطقه حدود 300 تن در سال است که البته این رقم، درختان لیمویی را که در باغ‌های کوچک خصوصی و منازل وجود دارد شامل نمی‌شود.

«جوزپه کوئومو»، شهردار شهر سورنتو نیز در گفتگو با خبرنگار صدا و سیما با تاکید بر این که لیمو ترش در رژیم غذایی روزانه تمام اهالی این شهر جا دارد گفت: لیمو ترش را می‌توان به زندگی و سلامتی معنی کرد. ما این میوه را نوعی طلای طبیعی محسوب می‌کنیم، چرا که هم توجیه اقتصادی دارد و هم سرشار از ویتامین ث و غنی از خواص درمانی است که نقش مهمی در حفظ سلامتی انسان ایفا می‌کند.

وی افزود: در شهر ما کمتر کسی را پیدا خواهید کرد که در آشپزخانه خود لیموترش نداشته باشد و در طبخ غذاهای خود از آن استفاده نکند.

در رستوران‌های این شهر کوچک ساحلی نیز بسیاری از غذاها با چاشنی لیمو ترش تازه طبخ و سرو می‌شوند.

در شهر سورنتو همچنین تمام شیرینی فروشی‌ها، از لیمو ترش و عصاره این میوه به عنوان اصلی‌ترین ماده در تهیه شیرینی و آب نبات استفاده می‌کنند.

شهرستان سروآباد را با مناطق جنگلی بکر، طبیعت زیبا و روستاهای پلکانی و کوه‌های سر به فلک‌کشیده‌اش هزار ماسوله کردستان می‌نامند که جاذب گردشگران داخلی و خارجی است.
 
 شهرستان سروآباد مهم‌ترین منطقه استان از لحاظ اهمیت و تعدد جاذبه‌های طبیعی است، قسمت اعظم منطقه اورامان که دارای ارزش تاریخی، فرهنگی و طبیعی قابل‌توجهی است در این شهرستان واقع شده است.

سروآباد یکی از شهرستان‌های استان کردستان است که از سمت غرب با کشور عراق، از شمال به شهرستان مریوان، از شرق به شهرستان سنندج و از جنوب به شهرستان کامیاران محدود می‌شود.

مرکز این شهرستان به همین نام است که در فاصله 80 کیلومتری غرب سنندج واقع شده است.



شهرستان سروآباد با هزار و 200 کیلومترمربع مساحت و بیش از 66 هزار نفر جمعیت که 52 درصد آن را مرد تشکیل می‌دهد، دارای 2 بخش، یک‌شهر، 8 دهستان و 73 روستا است.

90 هزار کیلومتر از کل مساحت این شهرستان را مراتع و جنگل‌، 5 هزار و 792 هکتار آن را زمین‌های زراعی و 2 هزار و 338 هکتار را اراضی باغی تشکیل می‌دهد.

سروآباد از دیرباز مرکز تصوف و محل اجتماع دراویش و صوفی‌های طریقت‌های مختلف بوده و آبادی دورود به عنوان یکی از پایگاه تصوف منطقه در حومه سروآباد واقع شده است.

شهرستان سروآباد با میکروکلیماهای متفاوت شامل مناطق کوهستانی و سردسیر تا مناطقی با آب و هوای تقریبا معتدل می‌شود و حتی در بعضی از نقاط درختان مناطق نیمه گرمسیری جزو درختان بومی منطقه محسوب می‌شود و این مسئله دامنه برداشت یک نوع محصول را وسیع کرده که حتی پایان برداشت در یک نقطه همزمان با رسیدن آن در نقطه دیگر برای همان محصول است.



اورامان تخت "هزار ماسوله" کردستان

در میان جاده‌های پر پیچ و خم و بعد از پشت سر گذاشتن راهی بس طولانی و طی مسیری طاقت‌فرسا قدم به منطقه‌ای می‌گذاری که اسم آن را اورامان تخت نهاده‌اند، عنوانی که به هیچ وجه بیانگر وضعیت منطقه نیست، چرا که این منطقه نه تنها تخت نیست بلکه با شیبی تند و وجود کوه‌های بسیار بلند از هر بیننده‌ای پذیرایی می‌کند.

این روستای زیبا و شگفت‌انگیز در ارتفاع 1450 متری از سطح دریاهای آزاد قرار گرفته است و اقلیمی معتدل و کوهستانی دارد.

آب و هوای آن در فصل بهار و تابستان بسیار مطبوع و دلپذیر است و زمستان آن بسیار سرد و طولا‌نی است و در بعضی از سال‌ها بارش برف در این روستا به اندازه‌ای است که برای چند روزی دسترسی به آن امکان‌پذیر نخواهد بود.

اورامان در زبان کردی "هورامان" تلفظ می‌شود که در ترجمه این واژه اینگونه آمده است که "هور" به معنی اهورا و "مان" هم به معنی خانه است و هورامان را به معنی خانه و سرزمین هم معنی کرده‌اند.

بنابراین اورامان به معنی سرزمین اهورایی و جایگاه اهورامزدا است. هور در اوستا به معنی خورشید آمده و هورامان جایگاه خورشید نیز معنی می‌دهد.

روستای اورامان قدمتی دیرینه در تاریخ دارد و وجود آثار و بقایای آتشکده‌های فراوان در اطراف آن نشانگر این موضوع است که مردم این نواحی پیش از گرویدن به اسلا‌م زرتشتی بوده‌اند.



این سرزمین در گذشته در قلمرو فرمانروایان و سلا‌طین محلی بوده که با اقتدار بر آن حکمفرمایی می‌کردند به همین دلیل این روستا را اورامان تخت یعنی پایتخت یا مرکز سلطنت نامیده‌اند و به روایتی دیگر اورامان در گذشته‌های دور شهری پرجمعیت بوده که به عنوان مرکز حکومت اورامی‌ها در این منطقه استفاده شده است.

به دلیل ساختار جغرافیایی متفاوت با سایر نقاط ایران و احاطه شدن در درون مناطق کوهستانی مرتفع از مناظر طبیعی زیبایی برخوردار است که چشم هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند، ترکیب شگفت‌آور صخره‌های سترگ و خاکستری کوهستان با رودخانه‌های خروشان و همچنین پوشش گیاهی سبزفام منطقه، بدیع‌ترین چشم‌اندازهایی را که کمتر در سایر نقاط کشور مشاهده می‌شود را به وجود آورده است.

با توجه به کوهستانی بودن از نظر استعدادها و توانمندی‌های گردشگری و مواهب خدادادی دارای ویژگی‌های نادری است که هر ساله موجب جذب تعداد زیادی گردشگر داخلی و خارجی می‌شود.

این روستا را هزار ماسوله نیز مى‌نامند، زیرا معمارى آن همانند ماسوله است، یعنی حیاط هر خانه بام خانه‌اى دیگر است، اما با وسعتى بیشتر فضای زندگی ساکنان روستا با محیط طبیعی آن و همچنین نحوه معیشت و فعالیت‌های اقتصادی آنان آمیخته است به طوری که در خانه‌ها علا‌وه بر اتاق‌ها، محل استراحت، آشپزخانه، سرویس‌های بهداشتی و عموما طویله، انبار غله، انبار علوفه و حتی مکانی برای قرار دادن دارهای عمودی قالی و دستگاه‌های گلیم و جاجیم‌بافی تعبیه شده است.

دیوارخانه‌ها به صورت خشک‌چینی از سنگ منطقه ساخته شده است. این دیوارها بدون استفاده از ملا‌ت و به طور هنرمندانه چیده شده‌اند. مهم‌ترین مصالح به کار رفته در بنای خانه‌ها سنگ و چوب است.



آب و هوای معتدل کوهستانی و وجود چشمه‌های فراوان، چراگاه‌هایی سرسبز و باغ‌هایی خرم را در دامنه کوه‌های زیبای اورامان به وجود آورده و این امر موجب شده دامداری در کنار باغداری پیشه اصلی مردم این دیار باشد.

بازتاب زندگی دیرینه انسان امروزی یا انعکاسی از زندگی دیرینه در زیست بومی است که جوامع بدان خو گرفته‌اند. اینجاست که فرهنگ سنتی با توجه به شکل‌گیری نوستالژی در جوامع پساصنعتی می‌تواند جاذب گردشگرانی باشد که در پی مکان‌هایی با فرهنگ سنتی‌اند تا اصالت معنایی خود را در آن تجربه کنند.

آستارا اگرچه بیشتر به خاطر بازارهای ارزان قیمتش شهرت پیدا کرده، اما اگر اهل گشت و گذار در طبیعت باشید می توانیدروی این بندر مرزی به عنوان یکی از بکرترین مقاصد طبیعت گردی تان حساب باز کنید. آستارا با لوندویل و آبشار لاتون و روستاهای بکر و دست نخورده ای که دارد، میزبان خوبی برای یک سفر متفاوت و یک تجربه منحصر به فرد خواهد بود!
آبشار لاتون را باید در 15 کیلومتری جنوب شهرستان آستارا، شهر لوندویل و در روستای کوته کومه ببینید. آبشاری که با ارتفاع 105متری اش لقب بلندترین آبشار استان گیلان را یدک می کشد.
از لوند ویل یك راه فرعی آسفالته به طرف روستای كوته‌كومه وجود دارد كه بعد از یك ربع شما را به این روستا می رساند. اما از آن به بعد باید به پاهایتان اتکا کنید تا بعد از سه ساعت پیاده روی از میان جنگل ها، صدای آبشار را بشنوید. در حقیقت فاصله از روستای کوته کومه تا آبشار حدود 6کیلومتر است که در زمان طی این مسیر، ارتفاع به طور تدریجی 750 متر افزایش پیدا می کند.
در این مسیر، باید از تپه ها و آبشارهای کوچکی بگذرید که عبور از آنها نیاز به آمادگی بدنی کافی دارد. بنابراین توصیه می کنیم چند بار در مسیر توقف کرده و تجدید قوا کنید. در مسیر صعودتان به یک روستای قدیمی متروکه هم برمی خورید که آسیو شوان نام دارد. آسیو در زبان تالشی به معنی آسیاب و شوان به معنی کنار رودخانه است.

این روزها دنا کوهنوردان بسیاری را به خود می بیند. استان چهار محال و بختیاری که در اغلب روزهای سال،سردترین نقطه کشور است در تمام فصول زیبایی های منحصر به فرد و دیدنی دارد، اما برف، یخ و کوهستان اولین مفاهیم زندگی مردم چهارمحال و بختیاری است که خیلی زود با آن آشنا می شوند. چهارمحال و بختیاری تقریبا هفت ماه از سال برف دارد و به اعتقاد کارشناسان گردشگری همین قابلیت زمینه بسیار خوبی برای گردشگران ورزشی است.

 ● کوهرنگ

کوهرنگ در شمال غربی استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است و از زیباترین و خوش آب و هواترین مناطق این استان محسوب می شود. پیست اسکی چلگرد در این شهر قرار دارد که یکی از مراکز اسکی معروف کشور است. پیست چلگرد در دامنه کوه کارکنان چلگرد، مرکز کوهرنگ، قرار دارد و سالانه میزبان خیل عظیمی از ورزشکاران و علاقه مندان به ورزش اسکی است.


● فارسان

فارسان یکی از شهرستان های استان چهارمحال و بختیاری و بخشی از پیکره پرجاذبه ایران زمین است که دارای ویژگی ها و قابلیت های کم نظیری است. فارسان، مهم ترین کانون شهری در قلمرو سردسیر عشایر هفت لنگ بختیاری است و ییلاق عشایر بختیاری محسوب می شود. در زمان حکومت آل بویه این شهر مرکز فرماندهی حکام بود که هنوز قلعه هایی به نشانه اقتدار و سلطه خوانین در منطقه از آن زمان باقی مانده است. یکی از دیدنی های جالب منطقه فارسان، کوچ طوایفی از ایل بختیاری است. تماشای کوچ عشایر و نقل مکان چندین ایل با کلیه مایملک با چهار پایان و مراسم حین این تغییر محل، بسیار دیدنی است.
 

● اردل

اردل در فاصله 86 کیلومتری بروجن و 95کیلومتری جنوب غربی شهرکرد، در مسیر جاده ارتباطی استان خوزستان به استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
در میان ایلات و عشایری که در مناطق اطراف این شهرستان زندگی می کنند، صنایع دستی رواج زیادی دارد که از آن جمله می توان به بافت انواع قالی های محلی، گلیم، جاجیم، چوقای محلی، پشتی، خورجین، سیاه چادر، نمکدان و سفره آردی اشاره کرد.
● پیرغار و کتیبه های تاریخی اش


در 32 کیلومتری شهرکرد، به شهرستانی به نام فارسان می رسید، پنج کیلومتر مانده به فارسان، روستایی به نام ده چشمه وجود دارد. در این روستا مجموعه طبیعی- تاریخی پیرغار با چشمه های پرآبی که دو کتیبه تاریخی را فرا گرفته، در جلوه گری می کند. آب همچون دانه های مروارید از این چشمه سرازیر و آبشاری بلند از آن ساخته است.
در این مکان طبیعی دو کتیبه تاریخی که قسمتی از حوادث دوران مشروطیت را نقل می کند بر صخره سنگ ها حک شده است. قبل از رسیدن به فارسان در یک سه راهی، تنها 15کیلومتر راه را به سوی شهر جونقان طی کنید، تا به این مکان برسید.

 

مبارزه هاي اوست. شايد هم تنها قزوين و منطقه اي که در نزديکي آن واقع شده است به ذهنتان خطور کند... اگر هم اهل طبيعت گردي باشيد که بي گمان ياد مسير زيبايي که از منطقه الموت به سمت شهسوار مي رود مي افتيد و اگر اهل تاريخ، که به مسير آمدن رضاخان از رشت به قزوين و تهران ...!

همه اينها هست، اما در اين منطقه زيبا درياچه اي هم واقع شده به نام «اوان» که از زيبايي هاي منحصر به فرد اين منطقه است. درياچه اي با آب زلال و ماهي، بدون اين که رودي به آن وارد شود!

چشمه هاي دايم فراواني هم زير بستر درياچه مي جوشد.

اينجا مکاني زيبا براي قايق سواري و شنا و ماهيگري در اين فصل است و ايده آل براي اسکيت در زمستاسن، اگر قايق بايد داشته باشيد و به فنون شنا مسلط باشيد و مجوز براي ماهيگيري، در اين فصل، روز واقعاً دلچسبي را در اوان خواهيد داشت. اگر هم اصل کمپ زدن هستيد که شب و روز دل انگيزي!

براي رفتن به درياچه، ابتدا از تهران به سمت قزوين حرکت مي کنيد؛ حدود 150 کيلومتري در سمتراست، جاده اي به سمت الموت مي رود که تابلوي بزرگ و مشخصي دارد. بعد ازآن به رزجرد (24 کيلومتر)، رجايي دشت (32 کيلومر) و سپس دو راهي ديکين که سمت چپ جاده است وبالاخره 9 کيلومر بعد اوان رو به روي شماست!

واما چندمساله که بهتر است به آن توجه کنيد.

صرفه صبحانه: هم در رجايي دشت و هم معلم کلايه (11 کيلومتر بعد از دو راهي ديکين) و نيز کافه و رستوران هاي کنار ميسر، مي توانيد صبحانه صرف کنيد.

پمپ بنزين: رجايي دشت و معلم کلايه هر دو پمپ بنزين دارند.

امکانات راهي درياچه: در کنار درياچه امکانات چنداني وجود ندارد؛ تنها يک مغازه کوچک و سرويس بهداشتي نامناسب و تخت هايي براي نشستن و صرف چاي.

بهتر است ناهار و شام رابا خودتان ببريد.

خريد: به تازگي توسط پروژه هاي بين المللي SGP توليد و فروش نان محلي در آنجا راه اندازي شده که تنها سوغات اين منطقه محسوب مي شود.

لرستان سرزمين هزاره هاست... سرزمين تمدن هاي ديرين زاگرس؛سرزميني كه ديدنش را نبايد از دست داد

تا حالا تصور کرده‌اید که اگر سال‌ها پیش به دنیا آمده بودید چطور زندگی می‌کردید؟ یا مثلا کجای این سرزمین؟ اگر در عصر صفوی به دنیا آمده بودید شاید دل‌تان می‌خواست اصفهانی می‌شدید و با کالسکه میدان نقش جهان را دور می‌زدید یا اگر قدیمی‌تر بودید چطور؟ دوست داشتید شیرازی باشید تا تلق تلق سم اسب‌ها را روی پله‌های قصرهای شاهان هخامنشی بشنوید؟

اگر خیلی خیلی قبل‌تر از این حرف‌ها به دنیا می‌آمدید چطور؟ مثلا پنج هزار سال پیش از میلاد مسیح! احتمالا در غار زندگی می‌کردید. اما کجا؟ ما به شما می‌گویيم که احتمالا شما در یکی از غارهای لرستان کنونی زندگی می‌کردید. در غارهای اطراف دره سرسبزی که حالا شهر خرم‌آباد نام دارد و در این صورت احتمالا از متمدن‌ترین مردم عصر خودتان حساب می‌شدید.

هرچند این روزها برای دیدن گل سر مفرغی که یک گوزن ظریف روی سرش حکاکی شده حتما باید به پاریس و موزه لوور مراجعه کنید و از دیدن هنر نیاکان‌تان به خود ببالید اما همین حالا هم می‌توانید به سمت جنوب غربی کشور راه بیفتید و به لرستان برسید- به مهد تمدن مفرغ (برنز) دنیا.



  خرم‌آباد کجاست؟

شهر کنونی خرم‌آباد که در زبان لری به آن «خورموه» می‌گویند با جمعیتی بالغ بر 540 هزار نفر بزرگ‌ترین و پر‌جمعیت‌ترین شهر لر نشین و از مهم‌ترین شهرهای غربی ایران است. شهری است کوهستانی که دورتادورش را کوه‌های کمره سی، شینشاه، تاف، مخمل که، یافته و اسپی که فرا گرفته‌اند و در دو سوی رودخانه گلال است.

این رودخانه بر مسیری پر پیچ و خم از میان دره‌ای دراز و قیفی شکل مابین دو کوه کمره سی در شرق و اسپی که در غرب، از شمال به جنوب جاری است. عرض دره خرم‌آباد از شمال به سمت جنوب رفته رفته بیشتر و بیشتر می‌شود. به نحوی که‌این دره طویل

 (با درازای 20 کیلومتر) و کم عرض در جنوبی‌ترین بخش خود وارد دشت وسیع و حاصل خیز کرگاه  می‌شود. به همین دلیل و گسترده شدن این شهر بر دامنه کوه‌های اطراف و عمق دره، وسعت شهر دقیقا معلوم نیست و برای دیدن تمام آن باید بر فراز کوه‌های مرتفع مجاور آن رفت.

استان لرستان با استان‌های خوزستان از جنوب، مرکزی، همدان و کرمانشاه از شمال، اصفهان از شرق و ایلام از غرب همسایه است. خرم‌آباد در 490 کیلومتری تهران واقع شده است و در فصل بهار

(به خصوص اردیبهشت ماه) بهترین شرایط آب و هوایی و زیباترین مناظر طبیعی را دارد.

خرم‌آباد قدیم دو محله دارد که بازار قدیمی ‌شهر هم در جوار امامزاده زید بن علی در میان این دو محله محصور شده است. خود بازار مشخصه خاصی ندارد جز اینکه احتمالا آنجا تنها جایی است که می‌توانید زن‌های لر را با گل ونی (سربند) و لباس‌های محلی رنگارنگ ببینید.



اما حتی در بازار هم نمی‌توانید مردها را با لباس محلی‌شان(شال و ستره و کلاه) پیدا کنید. قبل‌ترها مردها هم برای عروسی و مراسم خاص لباس محلی می‌پوشیدند، اما این روزها حتی دامادها هم لباس محلی نمی‌پوشند. در بازار، تقریبا همه جا می‌شود ردپای زنان عشایر را پیدا کرد. اگر تابستان باشد، آنها بساط دوغ و کره و سرشیرشان را جلوي‌شان پهن کرده‌اند و حاصل دسترنج‌شان را می‌فروشند و در فصل پشم چینی، ماشته‌های‌شان (نوعی جاجیم نازک که نوعروسان لر رختخواب‌های جهازشان را لای آن می‌پیچند و به خانه بخت می‌برند) را روی دوش‌شان انداخته‌اند و مشغول چانه زدن هستند.

کنار گندمزارهای طلایی وسیع، می‌توان سبزی شالیزار را هم دید، با همان بوی گرم و شرجی شمالی و برنج بسیار خوش عطر و پختی هم از شالیزارهای‌شان عمل می‌آید. با این تفاوت که کشت و کار در لرستان، کار مردانه‌ای است و زنان‌شان کمتر در مزرعه‌ها مشغولند.



بازار قدیمی ‌سرپوشیده نیست اما در همان محله، بازار طلافروشان قرار دارد که زمانی کاروانسرا بوده و هنوز هم می‌تواند حس و حال خوب مسافری را به شما بدهد که در کاروانسرا اتراق کرده، به‌ويژه اگر در حیاط با صفای کوچکش، کنار باغچه و حوضش بنشینید و حجره‌های تاق هلالی دور تا دور حیاط را سیاحت کنید.

در شهر خرم‌آباد که راه می‌روید مردم لری حرف می‌زنند. لری هرچند که بیشتر لهجه است تا زبان، ولی وقتی محلی‌ها صحبت می‌کنند معمولا نمی‌توانید بفهمید که چه می‌گویند. معما فقط وقتی ساده می‌شود که یکی برای‌تان توضیح بدهد که آو همان آب است و حونه همان خانه. همین طوری است که شما می‌توانید از موسیقی لری که با زندگی مردمش آمیخته است از عروسی تا عزا، لذت ببرید اما کلامش را نفهمید.


لرها وقتی بخواهند سنگ تمام بگذارند، شما را به آش و گوشت یا همان پلوماهیچه دعوت می‌کنند اما غذاهای محلی خوشمزه‌ای دارند مثل خورشت آلبالو یا شامی‌کباب که آنها را توی هیچ رستورانی در سطح شهر پیدا نمی‌کنید مگر اینکه ميهمان یکی از اهالی بشوید و احتمالا از حجم زیاد غذاهایی که برای شما پخته شده تعجب کنید.

غذا بخش مهمی ‌از زندگی لرهاست و شاید به همین دلیل هم سوغاتی‌های مخصوص خرم‌آباد بیشتر خوردنی اند از عسل کوه‌های زاگرس گرفته تا روغن حیوانی و کاک (یک نوع شیرینی). اما موقع خرید خیلی دقت کنید جنس تقلبی نخرید و از لذت طعم و بوی اصلی‌شان محروم نمانید، مخصوصا اگر غریبه هستید و مسافر.

پیک‌نیک رفتن روزهای جمعه یا تعطیل، بخش جدانشدنی زندگی خرم‌آبادی‌هاست و هر موقع سال که باشد، از دیدن سیل ماشین‌هایی که به سمت حومه شهر سرازیرند تعجب خواهید کرد. آنها حتما توی پیک‌نیک‌های‌شان آتش روشن می‌کنند حتی اگر بساط کباب راه نیندازند، بلوط و پیشوک (یک نوع سبزی محلی) می‌کنند و زیر آتش می‌گذارند و می‌خورند.

آتش هنوز برای لرها بسیار محترم است. آنها هیچ وقت آتش را با آب خاموش نمی‌کنند حتی اگر آتش منقل کباب باشد و اعتقاد دارند که تشگاه (آتشگاه) صاحبخانه ‌این طوری همیشه روشن می‌ماند.


همین که چند کیلومتری از شهر دور بشوید جنگل‌های تنک بلوط شروع می‌شوند اما اگر دل‌تان چشمه و آبشار می‌خواهد، معمولا کمی ‌از شهر دورترند و برای رسیدن بهشان کمی‌ کوهنوردی لازم می‌شود.

اما مردم حتی اگر نتوانسته باشند وسیله‌ای پیدا کنند و خودشان را به خارج از شهر برسانند، توی پارک‌ها اتراق می‌کنند؛ به خصوص توی پارک کنار دریاچه کیو که بزرگ‌ترین تفرجگاه شهری‌شان هم محسوب می‌شود.

اگر در فصل گرما به لرستان سفر کنید، می‌توانید سیاه چادرهای عشایر را ببینید که صاحبان‌شان از گرمای خوزستان کوچیده‌اند و اگر کمی ‌به چادرهای‌شان نزدیک بشوید حتما دعوت‌تان می‌کنند به سفره‌شان. بهتر است دعوت‌شان را هرگز رد نکنید چون علاوه بر آنکه هیچ جای دیگری دوغ و نان محلی به آن خوشمزگی نخواهید خورد، لرها به خصوص عشایر بسیار ناراحت خواهند شد که دعوت‌شان را رد کنید.

اگر هم سفرتان مقارن با اردیبهشت خر‌م‌آباد باشد، علاوه بر چشمه‌های پرآبی که هر گوشه و کناری پیدا می‌شوند، توی جاده می‌توانید شقایق‌های وحشی آتشین را ببینید که توی سبزه‌ها خودنمایی می‌کنند.



خرم‌آبادی‌ها کلا دور هم جمع شدن را به هر بهانه‌ای دوست دارند. آنها مراسم عروسی و عزای مفصلی دارند و شما می‌توانید یکی از منحصربه فردترین عزاداری‌های ایام محرم ایران را در خرم‌آباد ببینید: مردم صبح زود روز عاشورا در حوضچه‌هایی خودشان را گل مالی می‌کنند و با همین هیات در دسته‌های بسیار بزرگ عزاداری می‌کنند.

لرها همه با هم فامیلند. این اصل را هرگز فراموش نکنید! این طوری است که شما ممکن است با کمی‌ پرس وجو، دوست قدیمی ‌دوران خدمت‌تان یا هم‌شاگردی دوران دبستان‌تان را پیدا کنید.


 دیدنی‌های طبیعی

دریاچه و سراب کیو پارک کیو خرم‌آباد، آبشار تاف (نوژیان) 30 کیلومتری جنوب شرقی خرم‌آباد، آبشار افرینه بین خرم‌آباد و ملاوی، تفرجگاه مخمل کوه تنگه شبیخون، سراب رباط، سراب چنگایی (نیلوفر)، پارک‌های جنگلی مخمل کوه و شوراب و...



غارهای پیش از تاریخ (کنجی، یافنه، پاسنگر، گر ارجنه، قمری...) پل شاپوری، قلعه فلک‌الافلاک، آسیاب گبری، گرداب سنگی، مناره آجری، مقبره بابا طاهر، سنگ نوشته، پل صفوی، حمام گپ

 اگر می خواهید به جایی خوش آب و هوا بروید ما روستای سیلوانا را به شما پیشنهاد می کنیم. روستایی که به گفته کارشناسان خالص ترین اکسیژن دنیا در آنجا وجود دارد. پس در این روستا تا می توانید نفس عمیق بکشید.

جایی شبیه رویا

سو در زبان ترکی به معنای آب و باتان هم به معنی فرو رفتن است. چون بافت خاک در این منطقه طوری است که آب به راحتی در آن نفوذ می کند نام منطقه را سوباتان گذاشته اند. روستای سوباتان جزو ییلاق های لیسار است و در 30 کیلومتری شهرستان تالش قرار گرفته.



 این منطقه به دلیل آب و هوای مناسب و مناطق دیدنی و زیبایی که دارد مورد توجه بیشتر گردشگران است. روستایی با یک دره وسیع که از چهار طرف توسط کوه های بلند محاصره شده است. نزدیک غروب هم معمولا هوای مه آلود میهمان مردم روستاست که باعث شده تا گردشگران این منطقه را به عنوان آلپ ایران معرفی کنند.
کریم رحمانی، مسئول حقوقی اداره محیط زیست شهرستان تالش در این باره می گوید: «زندگی در این روستا در 6 ماه اول سال جریان دارد و با آمدن فصل پاییز و شروع سرما، مردم به قشلاق می روند. در واقع فقط 8 خانوار هستندکه همیشه در این روستا ساکن اند و بقیه بعد از سرد شدن هوا به ارتفاعات پایین تر می روند.»


 یکی از دیدنی های این روستا آبشار 50 متری ورازان است که آب آن همیشه و حتی در فصل تابستان هم بسیار سرد است. البته یک غار طبیعی هم در این روستا ایجادشده که مردم می گویند داخل آن گنج می توان پیدا کرد. به همین دلیل نام آن را «غار گنج خانه» گذاشته اند اما رحمانی اعتقاد دارد که اینها شایعاتی است که خود مردم درست کرده اند و تا الان هیچ گنجی از این غار بیرون نیامده.
«ورودی غار به اندازه یک انسان است اما وقتی به پنج تا شش متری غار می رسید مسیر هر لحظه تنگ تر می شود، به طوری که در ادامه راه باید چهار دست و پا تا انتهای غار را حرکت کنید. این غار بسیار تاریک و نمور است، به همین دلیل تا الان کسی موفق نشده تا انتهای غار را طی کند.»

 

 یکی دیگر از جاذبه های روستا دره سقوط آزاد است. در یکی از مناطق سوباتان زمینی صاف و هموار وجود دارد که پشت آن یک دیوار 90 درجه به شکل طبیعی قرار گرفته. فکر کنید در حال قدم زدن روی چمن های صاف و نرم روستا هستید که یک دفعه زیر پایتان خالی می شود.
ارتفاع این دره در حدود یک کیلومتر است و به همین دلیل به آن جهنم دره هم می گویند: «در اواخر فصل بهار شقایق های وحشی در این منطقه می روید که به منطقه زیبایی خاصی می دهد و باعث دل انگیز و معطر شدن هوای روستا می شود.»
به گفته رحمانی در این روستا بازار چه سنتی هم وجود دارد که شما خیلی راحت می توانید کالاهای محلی مورد نیازتان را از آنجا خریداری کنید، از محصولا دامداری و کشاورزی گرفته تا صنایع دستی: «در سوباتان خانه ها را با استفاده از چوب می ساختند اما چند سالی است که بافت خانه ها تغییر کرده و سنگ و بلوک جای چوب را گرفته اند.»


 جالب است بدانید که سوباتانی ها هنوز هم عروسی هایشان را به شکل سنتی اجرا می کنند، یعنی آقا داماد به خانه همسرش می رود و بعد از یک جشن ساده راهی خانه بخت می شوند: «داماد دهنه اسب عروس خانم را می گیرد و به سمت خانه خودشان حرکت می کنند. مردم هم با دست زدن و نقاره زنی آنها را همراهی می کنند تا زندگی مشترکشان را شروع کنند.»
اگر برای تعطیلات به این روستا بروید شاید شانس با شما یار باشد و بتوانید شاهد یکی از این عروسی های سنتی و محلی شوید و کلی عکس یادگاری از دیدنی های این مراسم و خود روستا بگیرید.
اینجا فقط نفس بکش
می گویند این روستا یکی از پاکترین هواها را دارد، جایی که می توانید با همه وجودتان نفس عمیق بکشید و هوایی سالم را به ریه های خود هدیه کنید.
از روستای سیلوانا حرف می زنیم. روستایی در 30 کیلومتری شهر ارومیه که میاندو دره واقع شده است. در این روستا درختان گردوی کوهی، درختان سیب و درختان جنگلی زیادی چهره روستا را بیش از پیش زیبا کرده است.


بهروز خان محمدی، باستان شناس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ارومیه از این روستا اینطور برایمان می گوید: «وجود انبوه این درختان و آب دره های سیلوانا که در پشت سد شهر چای همه دست به دست هم داده تا این روستا به عنوان یکی از مناطق جهان که دارای پاکترین هواست معرفی شود.».
دره های سرسبز بنار و ملیان و چشمه های متعدد آب شیرین مانند چشمه کانی تابر و چشمه چل آشان زیبایی خاصی را برای این روستا به ارمغان آورده.
آقای باستانشناس در ادامه می افزاید: «آبشار سوله دوکل با ارتفاع 40 متر در این منطقه قرار داردکه به دیدنی های این روستا افزوده است. شما در این روستا به راحتی می توانیدشاهد رویش انواع گیاهان صنعتی و دارویی مانند کتیرا، گل گاوزبان، شیرین بیان، پونه و ... باشید.»
به گفته خان محمدی خانه های روستای سیلوانا معماری جالبی دارند و به شکل پلکانی ساخته شده اند: «در این خانه ها اهالی خانه های بالادستی می توانند از سقف خانه هایی پاین دستی به عنوان حیاط استفاده کنند.»
مدادرنگی ها روی بومی از طبیعت
در روستای «دره پرآب» ایلام، محلی وجود داردکه به آن «تنگه ارغوان» می گویند. جایی که در میان گردشگران به عنوان «دره مدادرنگی» معروف شده است. در این دره تا چشم کار می کند، گل های ارغوان دیده می شوند.
گل هایی که برای رشد نیاز به نور خورشید دارند و فروردین ماه بهترین زمان برای رویش این گل های زیبا و خوش آب و رنگ است. «این تنگه در مسیر ایلام به شیروان قرار دارد و طول آن به 10 متر می رسد. در این محدوده درخت های ارغوان زیادی رشد می کندکه باعث زیبایی منطقه شده است.»


 محمد نوراللهی، مسئول روابط عمومی میراث فرهنگی ایلام با گفتن اینها در ادامه توضیح می دهد: «درخت های ارغوان در هنگام تابش مستقیم آفتاب، رنگ قرمز روشن به خود می گیرند اما بعد از نزدیک شدن به غروب خورشید و قرار گرفتن در سایه، رنگشان تبدیل به بنفش می شودکه این تبدیل رنگ ها زیبایی منطقه را دوچندان کرده است.»
در واقع به همین خاطر است که گردشگران لقب دره مدادرنگی را به این منطقه داده اند. شاید اگر در فروردین ماه گذرتان به این دره بیفتد شاهد نقاشی طبیعت با جعبه ای از مدادرنگی روی بوم طبیعت باشید. جایی که رنگ ها در قالب درختان و طبیعت جلوه زیبایی را به نمایش گذاشته اند.
البته شما تنها در روستای دره پرآب نمی توانیدشاهد زیبایی های طبیعت باشید چرا که روستاهیشگفت انگیز در کشورمان زیاد است و نوشتن درباره هر کدام از آنها شاید بیشتر از یک مجله فضا بخواهد.
میمند، روستایی در دل صخره ها
این روستا در شهر بابک کرمان جا خوش کرده است. جایی در 40 کیلومتری شهر کرمان، روستایی که باستان شناسان معتقدندن مردم آن را با دست های خودشان و ابزارآلاتی که در آن زمان در اختیار داشتند بر روی صخره های کوه کنده اند تا با آرامش کامل در آنجا زنندگی کنند و از خطرات احتمالی دشمنان در امان بمانند.


 آنها برای ساختن خانه هایشان دور تا دور چند کوه به هم چسبیده را کنده اند. در داخل این کوه ها چهارصد اتاق وجود دارد که در زبان محلی به آن کیچه می گویند. ارتفاع این کیچه ها 2 متر است و هر کدام از این کیچه ها 16 تا 20 متر مساحت دارند. بعد از رد شدن از یک راهروی باریک کیچه ها تقسیم می شوند. یکی از کیچه ها برای انباری علوفه، یکی برای سکونت و یکی را هم برای داماد خانواده در نظر می گرفتند.

 به گفته محمد مهدی افضلی، مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان مردم روستای میمند اعتقاد داشتند که دامادشان باید جدا از آنها و به تنهایی زندگی کند و هر از گاهی به همسرش سر بزند و او را به خانه خودش ببرد.
«وسط کیچه ها محل قرار گرفتن اجاق و روشن کردن آتش بود. مردم میمند در آن زمان زرتشتی بودند و برای آتش احترام خاصی قائل می شدند. آنها حتی ارتفاع درهای خانه را آنقدر کوتاه ساخته بودند تا اگر کسی خواست وارد خانه شود با حالت تعظیم این کار رات انجام دهد که در آن زمان یک نوع ادای احترام به آتش بود.»


 اگر امروز به سقف کیچه های این روستای دو هزار ساله نگاهی بیندازید به دلیل روشن کردن آتش در طول سالیان دراز سیاه شده است. دود آتش از روزنه های سقف رد می شد اما کربن ناشی از آتش در صخره های کوه باقی می ماند که باعث استحکام بیشتر خانه ها و ایزوگام شدن سقف ها می شد. «الان دیگر اهالی روستا در کیچه ها آتش روشن نمی کنند.»



  اهالی روستای میمند زمان سنج هم داشته اند، آنها با سوراخ کردن قسمت شرقی و غربی سقف هایشان از محل قرار گرفتن خورشید باخبر می شدند و زمان را می دانستند.
 مردم این منطقه هنوز هم از لباس های محلی و سنتی برای پوشش خود استفاده می کنند و گویش آنها قدیمی پهلوی است. زبانی که ریشه در پارسی ساسانی دارد. حالا اگر دوست دارید با این کیچه نشینان آشنا شوید این سفر مهیج را از دست ندهید.
میزبان کندوی عسل شوید
اگر دوست دارید بدانید زندگی در کندوهای عسل به چه شکل است باید به 50 کیلومتری تبریز بروید، به روستایی که از دور به شکل کله قند و کندوی عسل است. اهالی این روستا خانه های خود را در دل صخره ها علم کرده اند. این روستا چیزی در حدود 500 تا 600 کله قندی قابل سکونت داردکه هر کدام از کله قندی ها 3 تا 5 طبقه هستند.
 «معمولا طبقه همکف برای نگهداری حیوانات استفاده شده و به نوعی آغل گوسفندان است. طبقه دوم تا چهارم هم بیشتر کارکرد مسکونی دارد و اهالی از طبقه آخر معمولا به عنوان انباری استفاده می کنند.»



 اینها را تراب محمدی، میدر کل میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان شرقی می گوید و در ادامه برایمان تعریف می کند: «روستای کندوان بیش از شش هزار سال قدمت دارد و باستان شناسان کشف کرده اند که از هزار و ششصد سال قبل، مردم برای زندگی به این منطقه آمده اند و این روستا را روی صخره ها به وجود آورده اند. این تحقیقات نشان می دهد از همان سال، ساختن خانه های عمودی یا همان آپارتمان نشینی در بین مردم منطقه رایج شده است.»

به گفته محمدی هر کدام از این کله قندی ها یک در جداگانه داردکه از طریق راهروهایی شیب دار به طبقات بالایی متصل می شوند. جالب است بدانید این خانه ها بسیار مقاوم هستند و در طول تابستان سرما و در زمستان گرمای محیط را حفظ می کنند.
 «از آنجا که ضخامت سنگ های صخره ها زیاد است جابجایی هوا خود به خود انجام می شود و این خانه ها نه خیلی گرم و نه8 خیلی سرد هستند. حتی مردم قسمتی از این کله قندی ها را به حمام عمومی تبدیل کرده اند و با استفاده از سفالینه ها به جای لوله کشی و قرار دادن درهای هشتی این حمام را همیشه گرم نگه می دارند و از آن استفاده می کنند.»

  

 جالب است بدانیدکه مردم کندوان هنوز هم با همان شیوه سنتی زندگی می کنند و خبری از گاز، برق و آب لوله کشی شده در این روستا نیست. «چون صخره ها از جنس آهک هستند استفاده از گاز طبیعی ممکن است باعث تخریف این خانه ها شود و برای همین مردم همچنان با نفت، غذا درست می کنند و گرم می شوند.»
شغل مردم این منطقه دامپروری و کشاورزی است و اهالی با هنر معرق کاری، منبت کاری و تولید روسری های کلاغه ای برای خودشاندرآمدزایی می کنند.
ادعا می شود که آب این روستا برای کسانی که سنگ کلیه دارند خاصیت درمانی دارد و بعد از یک هفته نوشیدن از این آب، مشکلشان برطرف می شود. «در زمان های قدیم مردم به این روستا می آمدند و برای خوردن آب این روستا صف های طولانی تشکیل می دادند تا بیماریشان برطرف شود. حتی بعضی از آنها تا یک هفته در روستا می ماندند.»



 در دنیا سه روستای صخره ای وجود دارد که کندوان یکی از آنهاست. روستاهایی که در آمریکا و ترکیه قرار دارند تبدیل به هتل شده اند و کندوان تنها جایی است که هنوز هم مردم در آن به شکل گذشته زندگی می کنند.
 البته کندوانی ها هم بیکار ننشسته اند و قسمتی از این کله قندی ها را به هتل پنج ستاره تبدیل کرده اند. «این هتل، 15 اتاق با همه امکانات دارد تا وقتی گردشگران به این روستا می آیند بتوانیم به خوبی از آنها پذیرایی کنیم.»

  

  پس اقامت در این هتل صخره ای را از دست ندهید. به خصوص اگر از بیماری سنگ کلیه رنج می برید. شاید آب درمانی این روستا کمکی به بهبود بیماریتان کند.

مسجد جامع یزد، بنایی تاریخی با بیش از 900 سال قدمت از زیباترین مساجد جامع کشور و یکی از شاهکارهای معماری و تاریخی ایران به شمار می رود. این مسجد در حدود 100 سال و در سه دوره تاریخی ساخته شده است. معماری این مسجد بسیار بزرگ به قدری منحصر به فرد و بی بدیل است که هر سال گردشگران بسیار زیادی از نقاط مختلف دنیا به قصد بازدید از شاهکار هنر معماری به ایران و استان یزد سفر می کنند. در بسیاری از کشورها مسجد جامع یزد به عنوان نمادی از این استان و حتی نمادی از کشور ایران مطرح است و این بنا در شمار نخستین بناهای عظیم و پرقدمت کشور به شمار می رود.

بنای این مسجد با عظمت، قرنهاست که از فراسوی تاریخ تمدن این سرزمین می درخشد به نحوی که در کتب تاریخی یزد آمده است: "مسجد را بر جای آتشگاه ساسانی ساخته اند و سنگ بنای آن توسط علاء الدوله گرشاسب نهاده شده است". مسجد جامع قدیم در قرن ششم هجری قمری و به دستور گرشاسب از نوادگان "علاء الدوله کالنجار" ساخته شد و بنای اصلی مسجد کنونی از آثار "سید رکن الدین محمد قاضی" است. سردر رفیع و زیبای آن با 24 متر ارتفاع از دیگر ویژگی منحصر به فرد مسجد است.

اصیل‌ترین بخشهای هنر معماری بی نظیر ایرانی در گچ کاری‌، شبستان، صحن، گنبد، کاشی کاری و مناره های برافراشته آن جلوه گر است. زیباترین بخش این بنا را می توان مجموعه ایوان و گنبدخانه و فضای پیرامون آن نام برد. نمای ایوان بلند با مجموعه ای از زیباترین تزئینات کاشی معرق و نقوش اسلیمی و گیاهی همچنین گره چینی پوشانده شده است.

این تزئینات با آجرهای ضربی و نقوش معلقی و کتیبه های کاشی معرق و کوفی بنایی، مجموعه ای بدیع و خیره کننده آفریده که تحسین هر بیننده ای را برمی انگیزد. محراب اصلی یا محراب واقع در گنبدخانه،‌ مزین به انواع کاشی معرق و کتیبه و آجر ضربی است و بر دو کاشی ستاره ای شکل منصوب در آن، نام استادکار و تاریخ ساخت محراب نقش بسته است. گنبد زیبای مسجد از نوع دو پوسته پیوسته بوده و بر آن، نقش گل صابونکی معقلی با ظرافت اجرا شده است و بر ساقه آن عبارت "الملک الله" به خط کوفی تکرار شده است. در زیر گنبد این مسجد بخشی قرار دارد که به آن تابستانه می‌گویند، این سردخانه دارای پنجره های آجری مشبک و در داخل این تابستانه محرابی قرار دارد که دارای کاشیکاری زیبایی است.

دو مناره مسجد که ارتقاع تقریبی آن از کف تا نوک به بیش از 52 متر می رسد، دارای قطری در حدود هشت متر است که در دوره صفوی به بنا افزوده شده اما در سال 1313 هجری شمسی فرو ریخت و دوباره تجدید بنا شد. بلندای این مناره ها و اینکه کاشی کاری منحصر به فردی حتی در اوج مناره ها انجام شده، تعجب همگان را بر می انگیزد زیرا این مناره ها هرچه به سمت بالا رفته باریکتر شده و تنها یکی از آنها نیز دارای پلکان است از اینرو ظرافت کاشی کاری در این ارتفاع به واقع قابل تحسین است. مسجد جامع یزد در سال 1313 توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره 206 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

 وقوع حوادث در نقاطی که کمتر نامشان شنیده شده، سبب می شود که جامعه به دنبال اطلاعات بیشتری از آن باشند، سراوان نیز منطقه ایست که اگرچه بیشتر افراد آن را به عنوان منطقه ای مرزی در شرق کشور می‌شناسند، اما شاید کم باشند شمار افرادی که موقعیت جغرافیایی و فرهنگی این شهر که به "زادگاه خورشید" نیز معروف است، اطلاعاتی داشته باشند.

وقوع زلزله 7.7 ریشتری در بعدازظهر امروز سه شنبه در سراوان بهانه‌ای شد که به معرفی اجمالی این شهرستان بپردازیم.

سراوان شرقی ترین نقطه کشور است و 23 هزار و 880 کیلومتر مربع مساحت دارد.

این شهر که دارای مرزی 384 کیلومتری با پاکستان است از شمال غرب به خاش، از غرب به ایرانشهر، از شرق و جنوب شرقی به کشور پاکستان و قسمتی از جنوب به شهرستان سرباز محدود می شود.
سراوان به زادگاه خورشید ایران شهرت دارد چراکه سراوان اولین نقطه در کشور است که خورشید در آن طلوع می کند به طوری که طلوع و غروب خورشید در سراوان با طلوع و غروب خورشید در غربی ترین شهر کشور یک ساعت و هفده دقیقه اختلاف دارد.
سراوان بر اساس آخرین آمار در سال 1384 دارای شش بخش به نام های «مرکزی» ،«جالق»، «بم پشت» ،« هیدوچ» ، «زابلی» و «سیب و سوران» است و 14 دهستان و 15 دهیاری و 1000 پارچه آبادی تشکیل دهنده این شهرستان از نظر تقسیمات کشوریست.
شهرستان سراوان دارای آب وهوایی گرم و خشک، بیابانی، کویری و کم باران است و در زمستان‌ها نیز هوایی معتدل و متوسط با متوسط بارندگی 100 میلی متر در سال است.
بسیاری از روستاهای این شهر دارای خاکی مرغوب و حاصل خیزی هستند و کوههای بیرگ زابلی ، کوه سفید گشت ، کوه سرخ در بم پشت از مرتفع ترین کوه‌های این شهرستان محسوب می شوند .
رشته کوه سیاهان طولانی‌ترین رشته کوه در این شهرستان است که از نزدیکی‌های تفتان شروع و تا ناهوک در محدوده پاکستان ادامه دارد.
رودخانه ماشکید نیز مهمترین رود شهرستان سراوان است که از دامنه جنوبی شهرستان از نزدیکی خاش سرچشمه می گیرد که پس از عبور از بخش زابلی ، جنوب سیب وسوران و شمال بم پشت به جنوب اسفندک و کوهک می رسد .
قنات ها از دیرباز مهمترین منبع تامین آب پس از رودخانه های فصلی هستند، تا جایی که تا کنون 330 رشته قنات با قدمتی بین 100 تا 5000 سال در نقاط مختلف این شهرستان، به چشم می خورد که برخی از آنها بیش از 20 کیلومتر طول دارند و بیانگر فرهنگ و تمدن غنی این منطقه اند.
جمعیت شهرستان سراوان، بر اساس سر شماری سال 85 ،246 هزار و 100 تن اعلام شده که از این میان 94 هزار و 987 تن را ساکنان شهری و 148 هزار و 170 تن را نیز جمعیت روستایی شامل می شوند.
جاذبه های تاریخی و فرهنگی سراوان
به گزارش ایسنا، سنگ نگاره دره نگاران از جاذبه های گردشگری سراوان است که در 70 کیلو متری شمال غرب این شهر و در فاصله 36 کیلو متری شمال غربی روستا ناهوک بخش جالق شهرستان سراوان در دره ای به همین نام قرار گرفته و متشکل از مجموعه ای کم نظیر از نقش و نگار بر روی صخره هاست و به نظر می رسد مهاجرانی در اولین هزاره های پیش از میلاد به این سر زمین واردشده و با بومیان ان بر سر تصاحب محل به جنگ و ستیز پرداخته و عاقبت بر آنان پیروز شده اند .
موزه زنده سفال کلپورگان نیز کارگاهی هنری و به یادگار مانده از هنر سفالگری هزاره های قبل از میلاد در این منطقه است که در روستایی به همین نام و در فاصله 25 کیلو متری جنوب شرق شهر سراوان واقع شده است.



  مسجد جامع دزک نیز در روستایی به همین نام در سه کیلومتری شرق سراوان واقع شده و از جمله مساجد اولیه و کهن استان به شمار می رود . مصالح اصلی و اولیه مسجد از خشت خام و ملاط گل است و برای اولین بار در متون تاریخی از این بنا در قرن چهارم هجری نام برده شده تا کنون نیز به دفعات باسازی شده است.
قلعه سب نیز از سالمترین و زیبا ترین قلعه های دوره اسلامی بلوچستان است . این قلعه زیبا و مستحکم در روستایی به همین نام در فاصله 45 کیلو متری جنوب غربی شهر سراوان در بخش سیب سوران این شهرستان واقع شده است. این بنا با مصالح عمده خشت و گل بروی صخره ای طبیعی ساخته شده است .
قلعه کنت نیز بنایست که در 80 کیلومتری جنوب غربی شهر سراوان واقع شده و روی صخره ای طبیعی در سه طبقه ساخته شده است، ورودی این قلعه در قسمت جنوبی آن در حدود 13 متر از سطح زمین ارتفاع دارد که به حیاط جنوبی قلعه منتهی می شود.
پدیده‌ای طبیعی و کم نظیر تپه نمکی که در نقطه میانی روستای گشت شهرستان سراوان واقع است، از دیگر جاذبه‌های گردشگری این منطقه است و شامل تپه‌ای نمکین مملو از املاح معدنی است که آرام آرام از دل آب جوشیده و بر سطح زمین جاری می شود و تپه حاصله نمک به جا مانده از این آب است.از این مکان در زمان زلزله آب فوران می‌کرد.
به گزارش ایسنا، زلزله 7.5 ریشتری امروز سراوان اگرچه بزرگترین زلزله 40 سال اخیر در تاریخ کشور بود اما خوشبختانه کشته‌ای نداشته و تنها چند تن از هموطنان سراوانی طی آن مجروح شده اند.

در شمال غربی کشور اسلوونی و اطراف کوه های آلپ، منطقه ای به نام کارنیولای شمالی قرار گرفته که دریاچه ی بلد (Bled) سمبل آن می باشد. این ناحیه که با تپه های شیبدار احاطه شد، منطقه ای کوهستانی و بسیار خوش منظره می باشد. در فصل تابستان می توان دراینجا شنا کرد و از آفتاب زیبا لذت برد و در فصل زمستان بعد از اسکی در آن استراحت کرد. فعالیت های ورزشی متعددی نیز در تمام طول سال در این ناحیه موجود می باشد. علاوه بر این، اگر آرزوی خاصی دارید می توانید به جزیره رفته و زنگ آرزوهای کلیسا را به صدا در بیاورید.

کوه تریگلاو (Triglav) با سه قله ی به هم پیوسته اش که درست در بالای دریاچه Bled واقع شده، بلندترین کوه در کشور اسلونی می باشد. اهالی این کشور به این کوه افتخار می کنند و در بین آنها عرف است که یک "اسلاو اصیل" در طول عمرش حداقل یک بار باید به قله ی آن صعود کند.

این ناحیه خانه ی ورزش های زمستانی می باشد و سراشیبی های فراوانی برای اسکی دارد که همه ساله توریست های مشتاق اسکی را به خود جذب می کند. مرکز اسکی Kranjska Gora بهترین آنهاست که هر سال مسابقه ی جام جهانی اسکی Vitranc را میزبانی می کند. مناطق Kanin، Bovec و Vogel نیز خاطراتی فراموش نشدنی برایتان به ارمغان می آورند. همچنین در منطقه ی Planica می توانید از پرش های بلند اسکی لذت برید. پیست اسکی Letalnica bratov Gorišek دارای رکورد جهانی 239 محل پرش طولانی می باشد. در حقیقت از سال 1984 تا به حال بطور مداوم رکورد بلندترین و طولانی ترین پرش های اسکی در همین ناحیه شکسته می شود. این مسابقه ی جهانی تبدیل به جاذبه ای شده که توریست های بسیاری را به این ناحیه می کشاند تا شاهد انسانهایی باشند که در هوا پرواز می کنند! تمام این وقایع در کنار غذاها و موسیقی عالی، موقعیت مناسبی را برای شما فراهم می کند که در کنار دوستان خود اوقات خوشی را بگذرانید.

همچنین دریاچه ی بوهینج (Bohinj) که در ورودی پارک ملی Triglav واقع شده، بر زیبایی منطقه ی کارنیولای شمالی افزوده است. این پارک یکی از بزرگ ترین نواحی حفاظت شده در سراسر اروپاست. طبیعت بکر و سکوت مطلق حاکم بر این کوهستان، توریست ها و کوهنوردان را مسحور می کند. چشم انداز زیبای کوه های جولیان واقع در رشته کوه آلپ، آبشارها، دریاچه های Triglav و تعداد دیگری از مناظر طبیعی به این پارک زینت بخشیده اند. اما مطمئنا نمی توانید بازدید از تنگه هایPokljuka و Vintgar را فراموش کنید. همچنین طبیعت پنهان شده در دل دره های تنگ و شیبدار، پیاده روی فراموش نشدنی ای برای شما در نظر گرفته است چراکه می توانید در بین تخته سنگ ها و رودخانه ای که حاوی گودال های پر از آب، بندهای شیبدار و آبشارهای زیبا می باشد، قدم بزنید.
منظره ی مسحور کننده ی کارنیولای شمالی توسط رشته کوه های جولیان و کانیک واقع در آلپ و کوه های کاراوانکی تزیین شده است. در منطقه ی ولیکا، مالا و دشت Gojška واقع در کوه های کانیک، سنت چوپانی هنوز رواج دارد. یاد و خاطره ی چوپانان با حفظ خانه های بیضی شکل و تولید نوعی پنیر خشک شده و تزیینی به نام Trniči که مورد علاقه ی چوپانان بوده، زنده نگاه داشته می شود.

تپه های سیلک هفت هزارساله کاشان :

محوطه و تپه های سیلک در ضلع جنوبی غربی شهر کاشان واقع شده که شامل دوتپه شمالی و جنوبی (گورستان الف- ب ) به فاصله 600 متری از هم می باشد.

گورستان الف با قدمت 3500 ساله در 200 متری جنوب قرار داشته و گورستان ب نیز قدمت 3000 ساله دارد . زیگورات سیلک که 15.94 متر از ارتفاع ان باقی مانده، ازسه طبقه سکوی مطبق و یک پاگرد در جنوب سکوی اول و یک راه بالا رو ساخته شده است که در بازسازی جدبد بنای زیگورات این راه به شکل پلکان نشان داده شده ،کهن ترین زیگورات های ایران می باشد و در دوره چهارم در کنار معبد اصلی شهر سیلک بنا شده است.

در سال 1933 با پیدا شدن چند سفال زیبا در پاریس و شناخته شدن محل اکتشاف این ظروف در سیلک کاشان مشاوره موزه ملی فرانسه بر ان شد تا در اکتبر همان سال مجوز حفاری در این منطقه مهم را اخذ کند و هیئت فرانسوی به سرپرستی پرفسور رومن گیرشمن مامور حفاری در سیلک گردید.این هیئت باستان شناسی طی سه سال (1933-1934-1937) تپه ها را مورد کاوش قرار دادند و بلافاصله در سال 1938 تحقیقات خود را در دو جلد تحت عنوان سیلک کاشان به زبان فرانسوی در پاریس منتشر نموداند.

برخی دانشمندان قدیمیترین خاستگاه تمدن بشری و اولین مکانی که شهرنشینی در آن شکل گرفترا سیلک کاشان عنوان میکنند قدمت این تپه ها به 7 هزار سال میرسد. تا کنون 32 تا زیگورات در ایران و عراق طبق متون تاریخی شناسایی شده که 5 زیگورات در ایران و 27 زیگورات در عراق قرار دارند و کهن ترین آنها زیگورات سیلک کاشان میباشد و این اثر تاریخی بیانگر تمدن باستانی ایرانیان است.

آستارا اگرچه بیشتر به خاطر بازارهای ارزان قیمتش شهرت پیدا کرده، اما اگر اهل گشت و گذار در طبیعت باشید می توانیدروی این بندر مرزی به عنوان یکی از بکرترین مقاصد طبیعت گردی تان حساب باز کنید. آستارا با لوندویل و آبشار لاتون و روستاهای بکر و دست نخورده ای که دارد، میزبان خوبی برای یک سفر متفاوت و یک تجربه منحصر به فرد خواهد بود!
آبشار لاتون را باید در 15 کیلومتری جنوب شهرستان آستارا، شهر لوندویل و در روستای کوته کومه ببینید. آبشاری که با ارتفاع 105متری اش لقب بلندترین آبشار استان گیلان را یدک می کشد.
از لوند ویل یك راه فرعی آسفالته به طرف روستای كوته‌كومه وجود دارد كه بعد از یك ربع شما را به این روستا می رساند. اما از آن به بعد باید به پاهایتان اتکا کنید تا بعد از سه ساعت پیاده روی از میان جنگل ها، صدای آبشار را بشنوید. در حقیقت فاصله از روستای کوته کومه تا آبشار حدود 6کیلومتر است که در زمان طی این مسیر، ارتفاع به طور تدریجی 750 متر افزایش پیدا می کند.
در این مسیر، باید از تپه ها و آبشارهای کوچکی بگذرید که عبور از آنها نیاز به آمادگی بدنی کافی دارد. بنابراین توصیه می کنیم چند بار در مسیر توقف کرده و تجدید قوا کنید. در مسیر صعودتان به یک روستای قدیمی متروکه هم برمی خورید که آسیو شوان نام دارد. آسیو در زبان تالشی به معنی آسیاب و شوان به معنی کنار رودخانه است.

این روزها دنا کوهنوردان بسیاری را به خود می بیند. استان چهار محال و بختیاری که در اغلب روزهای سال،سردترین نقطه کشور است در تمام فصول زیبایی های منحصر به فرد و دیدنی دارد، اما برف، یخ و کوهستان اولین مفاهیم زندگی مردم چهارمحال و بختیاری است که خیلی زود با آن آشنا می شوند. چهارمحال و بختیاری تقریبا هفت ماه از سال برف دارد و به اعتقاد کارشناسان گردشگری همین قابلیت زمینه بسیار خوبی برای گردشگران ورزشی است.

 ● کوهرنگ

کوهرنگ در شمال غربی استان چهارمحال و بختیاری واقع شده است و از زیباترین و خوش آب و هواترین مناطق این استان محسوب می شود. پیست اسکی چلگرد در این شهر قرار دارد که یکی از مراکز اسکی معروف کشور است. پیست چلگرد در دامنه کوه کارکنان چلگرد، مرکز کوهرنگ، قرار دارد و سالانه میزبان خیل عظیمی از ورزشکاران و علاقه مندان به ورزش اسکی است.


● فارسان

فارسان یکی از شهرستان های استان چهارمحال و بختیاری و بخشی از پیکره پرجاذبه ایران زمین است که دارای ویژگی ها و قابلیت های کم نظیری است. فارسان، مهم ترین کانون شهری در قلمرو سردسیر عشایر هفت لنگ بختیاری است و ییلاق عشایر بختیاری محسوب می شود. در زمان حکومت آل بویه این شهر مرکز فرماندهی حکام بود که هنوز قلعه هایی به نشانه اقتدار و سلطه خوانین در منطقه از آن زمان باقی مانده است. یکی از دیدنی های جالب منطقه فارسان، کوچ طوایفی از ایل بختیاری است. تماشای کوچ عشایر و نقل مکان چندین ایل با کلیه مایملک با چهار پایان و مراسم حین این تغییر محل، بسیار دیدنی است.
 

● اردل

اردل در فاصله 86 کیلومتری بروجن و 95کیلومتری جنوب غربی شهرکرد، در مسیر جاده ارتباطی استان خوزستان به استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
در میان ایلات و عشایری که در مناطق اطراف این شهرستان زندگی می کنند، صنایع دستی رواج زیادی دارد که از آن جمله می توان به بافت انواع قالی های محلی، گلیم، جاجیم، چوقای محلی، پشتی، خورجین، سیاه چادر، نمکدان و سفره آردی اشاره کرد.
● پیرغار و کتیبه های تاریخی اش


در 32 کیلومتری شهرکرد، به شهرستانی به نام فارسان می رسید، پنج کیلومتر مانده به فارسان، روستایی به نام ده چشمه وجود دارد. در این روستا مجموعه طبیعی- تاریخی پیرغار با چشمه های پرآبی که دو کتیبه تاریخی را فرا گرفته، در جلوه گری می کند. آب همچون دانه های مروارید از این چشمه سرازیر و آبشاری بلند از آن ساخته است.
در این مکان طبیعی دو کتیبه تاریخی که قسمتی از حوادث دوران مشروطیت را نقل می کند بر صخره سنگ ها حک شده است. قبل از رسیدن به فارسان در یک سه راهی، تنها 15کیلومتر راه را به سوی شهر جونقان طی کنید، تا به این مکان برسید.

 

لرستان سرزمین هزاره هاست... سرزمین تمدن های دیرین زاگرس؛سرزمینی كه دیدنش را نباید از دست داد

تا حالا تصور کرده‌اید که اگر سال‌ها پیش به دنیا آمده بودید چطور زندگی می‌کردید؟ یا مثلا کجای این سرزمین؟ اگر در عصر صفوی به دنیا آمده بودید شاید دل‌تان می‌خواست اصفهانی می‌شدید و با کالسکه میدان نقش جهان را دور می‌زدید یا اگر قدیمی‌تر بودید چطور؟ دوست داشتید شیرازی باشید تا تلق تلق سم اسب‌ها را روی پله‌های قصرهای شاهان هخامنشی بشنوید؟

اگر خیلی خیلی قبل‌تر از این حرف‌ها به دنیا می‌آمدید چطور؟ مثلا پنج هزار سال پیش از میلاد مسیح! احتمالا در غار زندگی می‌کردید. اما کجا؟ ما به شما می‌گوییم که احتمالا شما در یکی از غارهای لرستان کنونی زندگی می‌کردید. در غارهای اطراف دره سرسبزی که حالا شهر خرم‌آباد نام دارد و در این صورت احتمالا از متمدن‌ترین مردم عصر خودتان حساب می‌شدید.

هرچند این روزها برای دیدن گل سر مفرغی که یک گوزن ظریف روی سرش حکاکی شده حتما باید به پاریس و موزه لوور مراجعه کنید و از دیدن هنر نیاکان‌تان به خود ببالید اما همین حالا هم می‌توانید به سمت جنوب غربی کشور راه بیفتید و به لرستان برسید- به مهد تمدن مفرغ (برنز) دنیا.



  خرم‌آباد کجاست؟

شهر کنونی خرم‌آباد که در زبان لری به آن «خورموه» می‌گویند با جمعیتی بالغ بر 540 هزار نفر بزرگ‌ترین و پر‌جمعیت‌ترین شهر لر نشین و از مهم‌ترین شهرهای غربی ایران است. شهری است کوهستانی که دورتادورش را کوه‌های کمره سی، شینشاه، تاف، مخمل که، یافته و اسپی که فرا گرفته‌اند و در دو سوی رودخانه گلال است.

این رودخانه بر مسیری پر پیچ و خم از میان دره‌ای دراز و قیفی شکل مابین دو کوه کمره سی در شرق و اسپی که در غرب، از شمال به جنوب جاری است. عرض دره خرم‌آباد از شمال به سمت جنوب رفته رفته بیشتر و بیشتر می‌شود. به نحوی که‌این دره طویل

 (با درازای 20 کیلومتر) و کم عرض در جنوبی‌ترین بخش خود وارد دشت وسیع و حاصل خیز کرگاه  می‌شود. به همین دلیل و گسترده شدن این شهر بر دامنه کوه‌های اطراف و عمق دره، وسعت شهر دقیقا معلوم نیست و برای دیدن تمام آن باید بر فراز کوه‌های مرتفع مجاور آن رفت.

استان لرستان با استان‌های خوزستان از جنوب، مرکزی، همدان و کرمانشاه از شمال، اصفهان از شرق و ایلام از غرب همسایه است. خرم‌آباد در 490 کیلومتری تهران واقع شده است و در فصل بهار

(به خصوص اردیبهشت ماه) بهترین شرایط آب و هوایی و زیباترین مناظر طبیعی را دارد.

خرم‌آباد قدیم دو محله دارد که بازار قدیمی ‌شهر هم در جوار امامزاده زید بن علی در میان این دو محله محصور شده است. خود بازار مشخصه خاصی ندارد جز اینکه احتمالا آنجا تنها جایی است که می‌توانید زن‌های لر را با گل ونی (سربند) و لباس‌های محلی رنگارنگ ببینید.



اما حتی در بازار هم نمی‌توانید مردها را با لباس محلی‌شان(شال و ستره و کلاه) پیدا کنید. قبل‌ترها مردها هم برای عروسی و مراسم خاص لباس محلی می‌پوشیدند، اما این روزها حتی دامادها هم لباس محلی نمی‌پوشند. در بازار، تقریبا همه جا می‌شود ردپای زنان عشایر را پیدا کرد. اگر تابستان باشد، آنها بساط دوغ و کره و سرشیرشان را جلوی‌شان پهن کرده‌اند و حاصل دسترنج‌شان را می‌فروشند و در فصل پشم چینی، ماشته‌های‌شان (نوعی جاجیم نازک که نوعروسان لر رختخواب‌های جهازشان را لای آن می‌پیچند و به خانه بخت می‌برند) را روی دوش‌شان انداخته‌اند و مشغول چانه زدن هستند.

کنار گندمزارهای طلایی وسیع، می‌توان سبزی شالیزار را هم دید، با همان بوی گرم و شرجی شمالی و برنج بسیار خوش عطر و پختی هم از شالیزارهای‌شان عمل می‌آید. با این تفاوت که کشت و کار در لرستان، کار مردانه‌ای است و زنان‌شان کمتر در مزرعه‌ها مشغولند.



بازار قدیمی ‌سرپوشیده نیست اما در همان محله، بازار طلافروشان قرار دارد که زمانی کاروانسرا بوده و هنوز هم می‌تواند حس و حال خوب مسافری را به شما بدهد که در کاروانسرا اتراق کرده، به‌ویژه اگر در حیاط با صفای کوچکش، کنار باغچه و حوضش بنشینید و حجره‌های تاق هلالی دور تا دور حیاط را سیاحت کنید.

در شهر خرم‌آباد که راه می‌روید مردم لری حرف می‌زنند. لری هرچند که بیشتر لهجه است تا زبان، ولی وقتی محلی‌ها صحبت می‌کنند معمولا نمی‌توانید بفهمید که چه می‌گویند. معما فقط وقتی ساده می‌شود که یکی برای‌تان توضیح بدهد که آو همان آب است و حونه همان خانه. همین طوری است که شما می‌توانید از موسیقی لری که با زندگی مردمش آمیخته است از عروسی تا عزا، لذت ببرید اما کلامش را نفهمید.


لرها وقتی بخواهند سنگ تمام بگذارند، شما را به آش و گوشت یا همان پلوماهیچه دعوت می‌کنند اما غذاهای محلی خوشمزه‌ای دارند مثل خورشت آلبالو یا شامی‌کباب که آنها را توی هیچ رستورانی در سطح شهر پیدا نمی‌کنید مگر اینکه میهمان یکی از اهالی بشوید و احتمالا از حجم زیاد غذاهایی که برای شما پخته شده تعجب کنید.

غذا بخش مهمی ‌از زندگی لرهاست و شاید به همین دلیل هم سوغاتی‌های مخصوص خرم‌آباد بیشتر خوردنی اند از عسل کوه‌های زاگرس گرفته تا روغن حیوانی و کاک (یک نوع شیرینی). اما موقع خرید خیلی دقت کنید جنس تقلبی نخرید و از لذت طعم و بوی اصلی‌شان محروم نمانید، مخصوصا اگر غریبه هستید و مسافر.

پیک‌نیک رفتن روزهای جمعه یا تعطیل، بخش جدانشدنی زندگی خرم‌آبادی‌هاست و هر موقع سال که باشد، از دیدن سیل ماشین‌هایی که به سمت حومه شهر سرازیرند تعجب خواهید کرد. آنها حتما توی پیک‌نیک‌های‌شان آتش روشن می‌کنند حتی اگر بساط کباب راه نیندازند، بلوط و پیشوک (یک نوع سبزی محلی) می‌کنند و زیر آتش می‌گذارند و می‌خورند.

آتش هنوز برای لرها بسیار محترم است. آنها هیچ وقت آتش را با آب خاموش نمی‌کنند حتی اگر آتش منقل کباب باشد و اعتقاد دارند که تشگاه (آتشگاه) صاحبخانه ‌این طوری همیشه روشن می‌ماند.


همین که چند کیلومتری از شهر دور بشوید جنگل‌های تنک بلوط شروع می‌شوند اما اگر دل‌تان چشمه و آبشار می‌خواهد، معمولا کمی ‌از شهر دورترند و برای رسیدن بهشان کمی‌ کوهنوردی لازم می‌شود.

اما مردم حتی اگر نتوانسته باشند وسیله‌ای پیدا کنند و خودشان را به خارج از شهر برسانند، توی پارک‌ها اتراق می‌کنند؛ به خصوص توی پارک کنار دریاچه کیو که بزرگ‌ترین تفرجگاه شهری‌شان هم محسوب می‌شود.

اگر در فصل گرما به لرستان سفر کنید، می‌توانید سیاه چادرهای عشایر را ببینید که صاحبان‌شان از گرمای خوزستان کوچیده‌اند و اگر کمی ‌به چادرهای‌شان نزدیک بشوید حتما دعوت‌تان می‌کنند به سفره‌شان. بهتر است دعوت‌شان را هرگز رد نکنید چون علاوه بر آنکه هیچ جای دیگری دوغ و نان محلی به آن خوشمزگی نخواهید خورد، لرها به خصوص عشایر بسیار ناراحت خواهند شد که دعوت‌شان را رد کنید.

اگر هم سفرتان مقارن با اردیبهشت خر‌م‌آباد باشد، علاوه بر چشمه‌های پرآبی که هر گوشه و کناری پیدا می‌شوند، توی جاده می‌توانید شقایق‌های وحشی آتشین را ببینید که توی سبزه‌ها خودنمایی می‌کنند.



خرم‌آبادی‌ها کلا دور هم جمع شدن را به هر بهانه‌ای دوست دارند. آنها مراسم عروسی و عزای مفصلی دارند و شما می‌توانید یکی از منحصربه فردترین عزاداری‌های ایام محرم ایران را در خرم‌آباد ببینید: مردم صبح زود روز عاشورا در حوضچه‌هایی خودشان را گل مالی می‌کنند و با همین هیات در دسته‌های بسیار بزرگ عزاداری می‌کنند.

لرها همه با هم فامیلند. این اصل را هرگز فراموش نکنید! این طوری است که شما ممکن است با کمی‌ پرس وجو، دوست قدیمی ‌دوران خدمت‌تان یا هم‌شاگردی دوران دبستان‌تان را پیدا کنید.


 دیدنی‌های طبیعی

دریاچه و سراب کیو پارک کیو خرم‌آباد، آبشار تاف (نوژیان) 30 کیلومتری جنوب شرقی خرم‌آباد، آبشار افرینه بین خرم‌آباد و ملاوی، تفرجگاه مخمل کوه تنگه شبیخون، سراب رباط، سراب چنگایی (نیلوفر)، پارک‌های جنگلی مخمل کوه و شوراب و...



غارهای پیش از تاریخ (کنجی، یافنه، پاسنگر، گر ارجنه، قمری...) پل شاپوری، قلعه فلک‌الافلاک، آسیاب گبری، گرداب سنگی، مناره آجری، مقبره بابا طاهر، سنگ نوشته، پل صفوی، حمام گپ

در شمال غربی مشهد در انتهای خیابان خواجه ربیع آرامگاه با شكوه خواجه ربیع واقع است. این بنا به توصیه شیخ بهایی توسط شاه عباس صفوی‌ در نیمه اول قرن هجری ساخته شده است.

نام خواجه ربیع در تاریخ ربیع بن خثیم است. او از طایفه بنی‌اسد و ساكن كوفه، از زمره زهّاد هشتگانه صدر اسلام و تابعین (كسانی كه صحابه پیامبر را درك كرده‌اند) و همچنین از یاران و سرداران حضرت علی بوده است. وی از اصحاب پیغمیر اسلام و نیز از سرداران سپاه ۱۱ حضرت علی (ع) بوده است. وی ضمن ارادت به حضرت علی ظاهراً از خویشان معاویة بن ابوسفیان هم بوده است، بنابراین در سال‌های پایانی خلافت حضرت علی و بروز اختلاف میان ایشان و معاویه، به قصد انزوا و دوری از نزاع طرفین عراق را به قصد ایران و خراسان ترك كرده است. او در سال‌های پایانی عمر ساكن شهر نوغان (مركز ولایت توس در آن زمان) شده و بالاخره در سال ۶۳ ه‍.ق یا به روایتی دیگر در سال ۶۱ درگذشته و در یك فرسنگی شمال نوغان دفن گردیده است. مشهور است كه امام رضا هنگام سفر به خراسان در سال‌های ۲۰۰ تا ۲۰۳ ه‍.ق قبر خواجه را زیارت كرده است.


مشخصات بنا

مقبره خواجه ربیع بنایی باشكوه در باغی وسیع و مصفا، بر كناره كشف رود و در حاشیه شمالی شهر مشهد واقع است. این مقبره دارای گنبدی به ارتفاع ۱۸ متر بر روی بنایی چهار ایوانی است. گنبد بنا دو پوششه و پوشیده از كاشی‌های زیبای فیروزه‌ای و درون بنا هم مزین به نقاشی‌های طلایی رنگ است.

طرح آرامگاه در نمای بیرونی هشت ضلعی و در درون چهار ایوانی است. از انتهای ایوانهای اضلاع بزرگ راهروهایی به درون باز شده اند. بر فراز بنا گنبد فیروزه‌ای رنگ قرار گرفته است كه ارتفاع گنبد تا كف ۱۸ متر می‌باشد.

شهر طرقبه که اکنون یکی از شهرهای استان خراسان رضوی به شمار می‌آید، از جمله آبادی‌های بزرگ طوس قدیم بوده كه در میان دره‌های سرسبز رشته‌کوه بینالود واقع گردیده است. این شهر دارای مراکز متعدد توریستی و گردشگری است و در کنار شاندیز از مراکز مهم توریستی استان خراسان به شمار می‌رود.

ریشه نام طرقبه

ریشه نام طرقبه، از «ترغبذ» می‌باشد كه از دو بخش «تُرُق» و «بَذ» تشکیل شده و به معنی آبادی بزرگ است. پسوند «بد» و «بذ» و «پت» در پارسی باستان برای غیر انسان به معنی بزرگ بوده است. طرقبه در اصل ترغبذ بوده و ترغبذ و ترغوذ در طول سالیان متمادی تطور لفظی پیدا كرده‌اند به ترغبذ و ترعبه و طرقبه.

بعضی افراد به دلیل نداشتن ریشه و تاریخچه طرقبه، آن را به معنی راه‌های بهتر بیان كرده‌اند و گفته‌اند: «طُرُق» جمع مكثر طریق و «به» به معنی بهتر است و در نتیجه طرقبه به معنی راه‌های بهتر می‌باشد و این موضوع به سفر ناصرالدین شاه قاجار به این دیار برمی‌گردد. راه نیشابور به طوس از دشت و كوه بوده است و به خصوص در فصل بهار و تابستان، راه كوه اتتخاب می‌شده است. به دستور ناصرالدین شاه یا كسان او این راه مرمت شده و چند رباط برای مسافران بنا گردید.

دریاچه‎ های بختگان و طشك دو فرونشست میان‎كوهی هستند كه ارتفاع آنها از سطح دریای آزاد حدود 1558 متر است. دریاچة بختگان كه در باختر نیریز قرار داردو به صورت یك فروافتادگی كشیده به طول تقریبی 70 تا 100 كیلومتر است كه روند شمال باختر - جنوب خاور دارد و سطح زیر پوشش آن حدود 2000 كیلومترمربع است.

سواحل این دریاچه با رسوبات سفیدرنگ تبخیری پوشیده شده‎اند ولی در سواحل نزدیك به سنگ‎های افیولیتی، رنگ تیره‎تر است. دریاچة طَشك با وسعت تقریبی 800 كیلومترمربع در شمال باختری دریاچة بختگان و 160 كیلومتری خاور شیراز قرار دارد. تنها راه ارتباطی این دو دریاچه، از طریق دلتای رودكُر است كه بخشی از آن به دریاچة بختگان و بخش دیگر به دریاچة طشك می‎ریزد. تعدادی جزیره و شبه جزیرة كوچك و بزرگ از جنس رادیولاریت، سنگ‎های پلاژیك و آهك‎های سروك در این دو دریاچه وجود دارند كه مهم‎ترین آنها جزایر نرگس و گنبان (در دریاچة طشك) و جزیرة مناك در دریاچة بختگان است كه مساحت آنها، تابع شرایط بارندگی سالانه است. بلندترین نقطة جزیرة گنبان 1734 متر از سطح دریا است كه از سطح دریاچه حدود 185 متر بلندتر است. دریاچة طشك ژرفایی كمتر از بختگان دارد و در فصول خشك، ارتباط آن با بختگان قطع می‎شود.

تأمین كنندة اصلی آب این دو دریاچه، «رودكُر» است كه از كوه‎های برآفتاب و موسی‎خانی، در 50 كیلومتری جنوب باختری ده‎بید سرچشمه می‎گیرد و در شمال باختری مرودشت، پس از یكی شدن با رود شادكان (شادكام)، و عبور از دشت مرودشت به دریاچه‎ها می‎ریزد. از طریق چشمه سارها كه از سنگ‎آهك‎ها و دولومیت‎های پیرامون دریاچه سرچشمه می‎گیرند نیز مقدار قابل توجهی آب وارد دریاچه‎ها می‎شود.

تركیب شیمیایی آب دو دریاچه از نوع كلریدسدیم، كلریدمنیزیم، سولفات سدیم (4SO 2Na 2MgCl، (NaCl می‎باشد.